الگوهای مصرف سیگار در بزرگ‌سالان سیگاری در ایران – تحلیل محتوی

تاریخ دریافت 30/08/1394 تاریخ پذیرش 5/11/1394 پیش‌زمینه و هدف: مصرف‌کنندگان سیگار یک جمعیت آسیب­پذیر محسوب می­شوند زیرا آن‌ها در معرض بیماری‌های مختلف قرار دارند و میزان­های ابتلا و مرگ‌ومیر در آن‌ها بالاست. میزان شیوع مصرف سیگار در ایران نسبتاً بالاست و پرستاران می­توانند با استفاده از  رویکردهای کیفی نقش کلیدی در کاهش آن داشته باشند. این مطالعه با رویکرد کیفی درصدد شناسایی الگوهای مصرف سیگار در بزرگ‌سالان ایرانی است. مواد و روش کار: مطالعه حاضر با رویکرد کیفی و با استفاده از روش تحلیل محتوی قراردادی انجام پذیرفت. شرکت‌کنندگان در این مطالعه 30 نفر بودند و با استفاده از روش‌های مصاحبه انفرادی، اخذ سناریو، پاسخگویی به پرسشنامه اولیه و تکمیلی، پاسخگویی به پرسشنامه مخصوص فروشندگان سیگار و بحث گروهی موردبررسی قرار گرفتند. برای نیل به داده­های باارزش چهار بعد مقبولیت داده‌ها، وابستگی داده­ها، تأیید پذیری و انتقال‌پذیری موردتوجه بوده است. یافته­ها: یافته­های این مطالعه در 5 طبقه اصلی و 15 زیرطبقه خلاصه شدند. طبقات اصلی مطالعه عبارت بودند از: الگوی روشن کردن سیگار با 3 زیر طبقه وابستگی  مصرف سیگار، مشاهده مصرف سیگار و رفتار شرطی‌سازی، الگوی تهیه سیگار با 3 زیرطبقه نحوه خرید سیگار، اولویت خرید سیگار و رفتار سیگاری­ها در صورت نداشتن سیگار، الگوی مصرف سیگار با 3 الگوی اذیت نکردن دیگران، اذیت کردن ناخواسته دیگران و اذیت شدن فرد سیگاری، الگوی تبادل سیگار با 4 زیرطبقه درخواست سیگار، پاسخ به درخواست سیگار، پیشنهاد سیگار و پاسخ به پیشنهاد سیگار و درنهایت الگوی افزایش سیگار با 2 زیر طبقه علل افزایش و نتیجه افزایش. بحث و نتیجه‌گیری: بدون شناسایی الگوهای مصرف سیگار نحوه تعامل تیم سلامت با افراد سیگاری صحیح نخواهد بود و افراد سیگاری در برابر پرسنل تیم سلامت حالت تدافعی خواهند داشت. درک فرد سیگاری و رفتارهای وی به‌عنوان یک مددجو مبنی بر اینکه چگونه سیگار تهیه و تبادل می­شود؟، چرا سیگار روشن می­شود؟ مزایای سیگار برای فرد سیگاری چیست؟ فرد سیگاری در صورت نداشتن سیگار چه وضعیتی پیدا می­کند؟ و چرا افراد سیگاری با دود سیگار خود موجب رنجش دیگران می­شوند؟ کمک شایانی به برقراری یک ارتباط مناسب بین پرستار و فرد سیگاری می­نماید و این ارتباط می­تواند بستر را برای آموزش افراد سیگاری و ترک سیگار فراهم نماید.